Haftalardır Amerikan kamuoyunun bir numaralı gündem maddesi haline gelen ülkenin borçlanma tavanının yükseltilmesi müzakerelerinde Beyaz Saray ile Kongre liderleri arasında uzlaşıya varıldığı açıklandı.
Kongre liderlerinin anlaşmaya vardığını ilk olarak Senato'nun Demokrat Partili Çoğunluk Lideri Herry Reid yaptı. Ardından da Başkan Barack Obama'nın bütçe tavanının yükseltilmesi krizinin aşıldığını duyurdu.
Başkan Obama, akşam saatlerinde krizin aşıldığını ifade etti ancak, ''Henüz her şey tam olarak bitmiş değil'' diyerek plan üzerinde çalışmaların sürdüğüne vurguda bulundu. Başkan, ilk aşamada ülkenin yaklaşık bir trilyon dolar borçlanmasına izin veren planın iki aşamalı olduğunu ifade etti. Başkan Obama, planının ikinci aşamasının önümüzdeki yıldan itibaren devreye gireceği ve ülkenin toplamda 2 trilyon 100 milyar dolar borç tavanının yükseltildiğini bildirdi.
Başkan Obama'dan önce Kongre'nin üst kanadı olan Senato'nun çoğunluk lideri Herry Reid (D-NV) borçlanma tavanının yükseltilmesi konusunda anlaşmayı duyuran ilk isim oldu. Pazar akşam saatlerinde Kongre liderlerinin Başkan Barack Obama'nın da kabul edeceği plan üzerinde anlaşmaya varıldığını açıklayan Reid'in ardından Senatonun azınlık lider olan Cumhuriyetçi Parti'den Mitch McConnell da, ''Şimdi sıra detaylar üzerinde çalışmak'' dedi.
Gazetecilerin pazar akşamı anlaşmaya varılan plan üzerinde oylama yapılır mı sorusuna Reid, ''Umarım yetiştirilebilir'' diye cevap verdi. Temsilciler Meclisi'nin Cumhuriyetçi Başkanı John A. Boehner (OH) ile Meclis'teki azınlıkların lideri Nancy Pelosi'nin de katıldığı toplantının sonucu merak ile bekleniyordu. 2 Ağustos'da borçlanma tavanının yükseltilmemesi durumunda Amerikan devleti temerrüde düşüyordu. Amerika tarihinde ilk defa devletin temerrüde düşme tehlikesi ile karşı karşıya kalması sonunda uluslar arası kredilendirme kuruluşu da ABD'nin AAA olan kredi notunu AA olarak değiştirilebileceği konusunda Kongre üyelerini uyarmıştı. Aynı şekilde IMF de Amerikan devletinin temmerrüde düşmesi durumunda bunun dünya ekonomisi için ciddi bir felaket olacağını dile getirmişti.
Borçlanma tavanının haftalardır yükseltilmesini sağlayamayan Kongre liderlerinin uzlaşmaz tavrı New York Borsası'nı da geçtiğimiz hafta içinde 500 puan kaybetmesine neden olmuştu.
BORÇ TAVANI İKİ AŞAMALI YÜKSELTİLECEK
Garanti olmamakla birlikte Kongre liderlerinin anlaşmaya vardığı plana göre Amerikan devletinin borçlanma tavanı iki aşamalı toplam 2.1 trilyon dolar yükseltilecek. Amerika'nın bugün yurt içi ve dışına olan toplam borçu 14 trilyon 400 milyar dolara ulaştı. Kongre'nin üzerinde anlaştığı plana göre öncelikle borçlanma tavanı 900 milyar yükseltilecek. Planda acil olarak Hazine'nin 400 milyar borçlanmasına izin verilecek ve bu yılın sonlarında doğru da 500 milyar dolar daha ülkenin borçlanmasının önü açılacak.
Planın ikinci aşamasında ise önümüzdeki yıl süresince Amerikan Hazine Bakanlığı bir trilyon 200 milyar dolar borç alabilecek. Bu borçlanma da yine ilkinde olduğu gibi aşama aşama yapılabilecek.
Planın hayata geçmesi durumunda Başkan Obama ve Demokratların şiddetle karşı çıktığı ülkedeki emeklilerin maaş bordrolarından yüzde 4'lük kesinti yapılacak. Borç tavanının yükseltilmesi oranında da federal hükümetin önümüzdeki on yıl içinde yapacağı harcamalarından kısıtlamaya gidilecek.
Planda sosyal sigortadan kesintiye gidilmesi öngörülmüyor. Ancak federal hükümetin önümüzdeki 10 yıl içinde yapacağı sosyal hizmetler alanındaki harcamalarında da kesinti yapılması hedefleniyor. Askeri harcamadan ne kadarlık bir kesinti olduğu planda henüz net değil. Bugün (pazartesi) Kongre'nin hem alt kanadın da hem de üst kanadın da oylama işleminin tamamlanarak planın Beyaz Saray'a aynı gün içinde gönderilmesi hesaplanıyor.
Önümüzdeki yıl yapılacak başkanlık seçimlerine kadar bu borçlanma limitinin federal hükümete yeteceği ve dolayısıyla Cumhuriyetçi Partililer ile tekrar masaya oturmayacağı nedeniyle Obama'nın rahat nefes aldığını belirten siyasi uzmanlar, ancak plandan ne Demokrat Partililerin ne de Cumhuriyetçilerin tam olarak memnun olmadığı görüşünde.
Kaynak:Zaman
