Olası büyük Marmara depremine ilişkin en çok merak edilen konuların başında ‘zemin-bina’ ilişkisi geliyor. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nden Jeoloji Yüksek Mühendisi Can Akın, olası büyük Marmara depreminin İstanbul’daki zemin ve bina hareketlerine etkisini gösteren önemli bir çalışmaya imza attı. İstanbul’un riskli ve sağlam zeminli bölgelerinin detaylı haritalandığı çalışma kapsamında, deprem büyütmesi olarak tanımlanan zemin hareketlerinin yüzeye yansıması da araştırıldı.
Alüvyon vadiler
Alüvyon kaplı vadilerdeki riske de dikkat çeken Akın, şöyle devam etti: "İstanbul’daki tüm vadiler genç ve güncel alüvyonlarla kaplıdır. Kent genelindeki vadiler ya doğrudan, ya birleşerek, ya da birbirleriyle bağlanarak, İstanbul Boğazı veya Marmara Denizi’ne bağlanır. Derin oyuklu dediğimiz vadilerin iç kısımlarına kadar, 9 bin yıl öncesine kadar deniz suyu tarafından çamur biriktirildi. Bu nedenle bu vadi alüvyonlarında yumuşak kil dediğimiz katman egemendir. Aralarında Ayamama, Cendere, Ayazmadere, Kurbağalıdere, Kuşdili, Haliç, Göksu, Küçüksu, ve her iki Çekmece Gölleri’nin kıyı kesimleri taşıma gücü çok düşük, yapı yükleri altında yüksek oturmalar sergileyen, deprem yükleri altında yumuşama eğiliminde olan zemin yapısına sahiptir ve Bu saydığım bölgelerde yaklaşık 150 bin yapı stoğu bulunuyor. Büyük depremde en riskli yerler alüvyon vadiler. Bu kuşaklarda yapılaşma olmaması gerekirdi. Mevcut yapıların biran önce envanter çalışması yapılarak, sorunlu olanların derin kazıklı temel, ya da zemin iyileştirme önlemlerinin uygulanması gerekir."
Kuşdili ve Kurbalığıdere
Kuşdili formasyonu genellikle kil ve çamurdan oluşuyor. Yapılaşma açısından önemli sorunlar çıkabilecek zayıf zemine sahip. Killerin plastik davranışlarıyla yüksek binalarda tasman ve deprem sırasında sıvılaşma türü olaylar bekliyoruz. Kadıköy’e bağlı, Kurbağalıdere, Kuşdili dediğimiz bölgenin zemini yumuşak bir tabaka ve deprem büyütmesinin görüleceği yerlerin başında geliyor.
Aydos Formasyonu
Anadolu Yakası’nın doğu kesimindeki yüksek tepeleri kapsıyor. Deprem yükleri altında belirlenen bölgelerde, sıvılaşma, yumuşama, oturma gibi zayıflamalar ortaya gibi, deprem dalgalarında bir büyütme de ortaya çıkmayacak.