Günümüz bilim çağının en önemli gereksinimi haline gelen bilgisayarlar, bir bilgi hazinesi olmakla beraber bazı alanlarda büyük zararlar doğurabiliyor. Özellikle bilgisayarda oynanan oyunlarda şiddetin yoğun kullanımı, çocukların ruhsal ve fiziksel gelişiminde büyük tehlike oluşturuyor.
Gelişen teknolojinin en önemli ürünlerinden biri olan bilgisayarlar faydalı oldukları kadar bazı alanlarda büyük zararlara sebep olabiliyor.
Teknolojinin yoğun olarak yaşandığı çağımızda bilgisayarlar evimizdeki ikinci bir dünya haline gelmiş bulunuyor. Çocuklar artık sokaklarda oynamak ve arkadaş edinmek yerine odalarına kapanıp bilgisayar karşısında savaş oyunları oynamayı tercih ediyor. Bu durum onların hem ruhsal hem de fiziksel gelişimlerini olumsuz etkiliyor. Günün büyük kısmını internette oyun oynayarak geçiren çocuklar bir süre sonra internetteki sanal alemi gerçek hayatla karıştırabiliyor ve bilgisayar oyunlarında gördükleri tehlikeli davranış ve hareketleri kendileri veya yakınlarının üzerinde deneyebiliyor. Bu davranışlar yaralanmalara hatta ölümlere kadar gidebiliyor.
Uzmanlar ne diyor neler yapılabilir@f0
Uzman Psikolog Asuman Güner'le bu konuyla ilgili yaptığımız görüşme de bilgisayar oyunlarıyla erken yaşta tanışan çocukların, şiddet içerikli oyunlarla da hemen tanıştıkları kanısına vardık. Bu oyunların özellikle ‘tercih' ediliyor olmasının bir tesadüf olmadığını belirten Güner, “Elbette şiddet içerikli oyunların yüksek zararları mevcuttur. Şiddet içerikli oyunların çocukları saldırgan davranışları sergilemeye ittiği, iletişim kurma biçimi ya da sorun çözme yöntemi olarak kavgacı bir tutum sergilemeye sevk ettiği, çeşitli araştırmalarla saptanmıştır” şeklinde konuştu. Güner, konuşmasının devamında şiddetin sadece bilgisayar oyunlarının yan etkisi olduğunu söylemenin yanlış olacağını ifade ederek, “Çocukların kişilik ve zeka gelişimlerinin büyük bir kısmının 0-6 yaş civarında olduğu da bilinmektedir. Buradan bakıldığında, çocuğun bütün olumsuz davranışlarını bilgisayar oyunlarının yan etkisi olarak yorumlamak çok doğru değildir. Saldırgan davranışların altında her zaman ‘ilgi' eksikliği yatmaktadır. Yoğun olarak şiddet içerikli bilgisayar oyunu oynayan bir çocuğun sergilediği saldırgan davranışlar, ya da sosyal ortamlardaki uyumsuz davranışlarını bilgisayar oyununun yan etkisi olarak açıklamak kolaycılık olur. Bu problemi anlamak için ebeveynin çocuk ile nasıl bir ilişki kurduğu, çocuğun hayatını nasıl yönlendirdiği daha önemlidir” dedi.
Çocukların bilgisayar oyunlarına bağlanma sebepleri:
Sanayileşmiş toplumun bir sonucu olarak anne ve babanın aynı anda çalışmaları çocukların yalnız ve ilgisiz büyümelerine sebep olmaktadır. Bundan dolayı çocuklar odalarına kapanmakta ve kendilerini sanal dünyaya kaptırarak yalnızlıklarını unutmaya çalışmaktadırlar.Çocukların bilgisayar oyunlarına kendilerini aşırı derecede kaptırmalarının bir diğer nedeni ise küresel çapta bilgisayar oyunları üreten firmaların çocukların psikolojisini derinden etkileyen reklam ve kampanyalarıdır.Bunların yanı sıra yüksek bina ve apartman kültürünün topluma yerleşmiş olması çocuklara yeterli oyun alanı bırakmamaktadır.Bu ve bunun gibi sebepler çocukların bilgisayar oyunlarına bağlanma sebepleri olarak gösterilebilir.
Önlem alınıyor mu@f1
Başta ABD olmak üzere birçok devlette şiddet içerikli bilgisayar oyunlarının çocuklar üzerindeki etkisi üzerine araştırmalar yapılmakta ve zararlarının olduğu üniversitelerce yapılan çalışmalarca da kanıtlanmıştır. Bu sebepten dolayı birçok devlet bilgisayar oyunları konusunda yasal düzenlemelere gerek duymaktadır. ABD, İsviçre, Almanya,Fransa,Japonya gibi ülkeler bunlara örnektir.Türkiye'de ise konuyla ilgili her hangi bir yasal düzenleme yapılmamıştır ancak bir çok yerde konuyla ilgili eğitimler verilmektedir. Ayrıca Türkiye'de internet cafelere 12 yaşından küçüklerin alınmaması da bir başlangıç olarak gösterilebilir.
Anne ve babaların unutmaması gerekenler?
Uzman Psikolog Asuman Güner'le yaptığımız görüşmede bu konuyla ilgili ailelerin büyük sıkıntı yaşadığını öğrendik. Çocuğun örnek aldığı ilk kişilerin anne ve baba olduğunu anlatan Güner, “Anne ve baba çocuğa model olma konusunda hassasiyet gösterirse, çocuk bu modeli doğru okuyacaktır. Böylece toplumsal kuralları aile içinde öğrenecek, kendi kişiliğini bu yönde yapılandıracaktır” diyerek ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:
- Bilgisayar oyunlarının kontrol edilmesinde önemli olan; çocuğunuz ne tür oyunları tercih ediyor? Ne sıklıkta bilgisayar oyunu oynuyor? Oyun oynanan süre ne kadar? Bunları iyi belirleyebilmek için anne ve babanın bu konu hakkında bir görüş birliğine varmış olması, bilgi sahibi olması ve çocuğu yönlendirme konusunda sorumluluk alması belirleyicidir.
- Çocuklar 4 yaşından itibaren bir bilgisayar kullanmaya başlamalılardır. Ancak bu kullanım sizin kontrolünüzde olmalıdır. Yaşına uygun oyunları tercih etmek gerekir. Çok çeşitli eğitici ve zeka geliştirici oyunlar mevcuttur. Bu tür oyunları çocuğunuz için siz satın alırsanız, çocuk bu oyunları oynayacaktır. Böylece hem yeni bilgiler kazanacak hem de gelişimi desteklenecektir.
- Bilgisayar kullanmayı ve bilgisayar oyunu oynamayı asla yasaklamayınız. Bu konuyu diğer sorunları çözmek için pazarlık konusu haline getirmeyiniz. Örneğin, çocuğunuzla ‘ders çalışmazsan bilgisayar oynayamazsın' gibi anlaşmalara girmeyiniz. Ders çalışmak sorumluluk sahibi olmakla ilgilidir. Bu konuda sıkıntı yaşıyorsanız, ayrıca danışmanlık almalısınız. Bilgisayar oynama konusunda ise tutarlı bir tavrınızın zaten olması gerekir. Çocuğun yaşına uygun olarak belirli günlerde belirli bir sürede belirli bir oyunu oynamaya izin vermek gibi. Çocuğa ‘sınır' koymak önemlidir. Koyacağınız sınır ne çok katı olmalı, ne de çok esnek.
Hazan Kutsal
