(Apaçık olan Kitab'a andolsun ki, biz onu [Kur'anı] mübarek bir gecede indirdik. Elbette biz insanları uyarmaktayız.) [Duhan 2,3] Her sene, Şaban ayının on beşinci Berat gecesinde, o senede olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi. Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman
Resulullah efendimiz
buyurdu ki:
(Şaban, öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir. Bu ayda ameller,
âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçlu iken arz edilmesini
isterim.) [Nesai]
Âişe validemiz
buyuruyor ki:
(Resulullahın, hiçbir ayda, Şaban ayından daha çok oruç tuttuğunu görmedim.
Bazen Şabanın tamamını oruçla geçirirdi.) [Buhari]
Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Berat gecesi göklerin kapıları açılır, melekler müminlere müjde verir ve
ibadete teşvik ederler.) [Nesai, Beyheki, A, Münziri](Şabanın 15. gecesini
ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af
isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim. Dertli yok mu,
sıhhat, afiyet vereyim. Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar
devam eder.) [İbni Mace](Şaban ayının 15. gecesi, rahmet-i ilahi dünyayı
kaplar, herkes affolur. Ancak haksız yere Müslümanlara düşmanlık besleyen ve
Allahü teâlâya ortak koşan mağfiret olunmaz.) [Beyheki](Berat gecesini ganimet,
fırsat biliniz. Çünkü belli bir gecedir. Kadir gecesi çok büyük ise de, hangi
gece olduğu belli değildir. Berat gecesinde çok ibadet ediniz. Yoksa kıyamette
pişman olursunuz.) [S. Ebediyye](Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez.
Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi, Ramazan ve Kurban bayramı gecesi.)
[İ.Asakir](Cebrail aleyhisselam gelip, “Kalk namaz kıl ve dua et! Bu gece
şabanın 15. gecesidir” dedi. Bu geceyi ihya edenleri Allahü teâlâ affeder.
Yalnız, müşrik, büyücü, falcı, cimri, kinci, müşahin, içkici, faizci ve zaniyi
affetmez.) [Taberani] (Müşahin, bid'at ehli demektir.)(Rahmet kapıları dört
gece açılır. O gecelerde yapılan dua, reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramının
birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi.) [İsfehani] (Allahü teâlâ Berat
gecesinde, kâfirler hariç, müminleri mağfiret eder. Kindarları da, bu huylarını
bırakıncaya kadar mağfiret etmez.) [Taberani, Beyheki](Allahü teâlâ, Şabanın
yarısının [Berat] gecesinde, dünya semasına tecelli eder. Benikelb kabîlesinin
koyunlarının kıllarından daha çok kimsenin günahlarını affeder.) [İbni Mace,
Tirmizi](Dört gecenin gündüzü de gecesi gibi faziletlidir. Allahü teâlâ, o
günlerde dua edenin isteğini geri çevirmez, onları mağfiret eder ve onlar bu
günlerde bol ihsana nail olurlar. Bunlar: Kadir gecesi, Arefe gecesi, Berat
gecesi, Cuma gecesi ve günleri.) [Deylemi](Allahü teâlâ, Şaban ayının 15.
gecesinde rahmetiyle tecelli ederek kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine
kin güdenler hariç herkesi affeder.) [İbni Mace](Allahü teâlâ şu dört geceyi
hayırla süsler: Kurban Ramazan bayramı gecesi, Arefe gecesi Şabanın yarısının
[Berat] gecesi ki, onda eceller, rızklar yazılır.) [Deylemi](Salih akrabayı
terk eden, ana babaya asi olan Berat gecesi affa kavuşamaz.) [Beyheki] İçki
içmek, cimrilik, kin gütmek, ana babaya isyan gibi günahları işleyen kâfir
olmaz. İmanı düzgün ise, günahlarının cezasını çektikten sonra Cennete girer.
Sevapları günahlarından daha çok ise Cehenneme girmeden de Cennete gider. Bu geceyi ganimet bilmeli, tevbe istiğfar
etmeli, kaza namazı kılmalı, Kur'an-ı kerim okumalı, Bilhassa ilim
öğrenmelidir. En kıymetli ilim, doğru yazılan ilmihal bilgileridir. Peygamber efendimiz Berat gecesinde,
(Allahümmerzuknâ kalben takıyyen mineşşirki beriyyen lâ kâfiren ve şakiyyen)
duasını çok okurdu. (R.Nasıhin) Hazret-i Âişe validemiz, (Ya Resulallah, Allahü
teâlâ seni günah işlemekten muhafaza buyurduğu halde, neden Berat gecesinde çok
ibadet ettin?) diye sordu. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Şükredici kul olmayayım mı? Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere
geçirilir. Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır. Bu
gece herkesin rızkı tertip olunur. Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz
olunur.) [Gunye] Nafile ibadetlerin sevabına kavuşabilmek için, ehl-i sünnet
itikadında olmak, haramlardan kaçıp günahlara tevbe etmek, farzları kusursuz
yapmaya çalışmak, o ameli ibadet olarak yapmaya niyet etmek şarttır. Hasan-ı
Basri hazretleri, Şabanın 15. günü, sanki mezardan çıkmış gibi, yüzü çok solgun
görülürdü. Bu üzüntünün sebebini sorduklarında buyurdu ki:
(İlm-i yakîn ile biliyorum ki, günahım vardır. Günahım affedilmezse, sevaplarım
da kabul edilmezse, hâlim nice olur diye korkumdan benzim sararıyor.