ABD’li papaz Andrew Brunson’ın yaklaşık 2 yıllık tutukluluğunun ardından serbest bırakılmamasıyla birlikte ivmelenen ABD-Türkiye gerilimiyle birlikte Türk Lirası'nın ABD Doları karşısında tarihi değer kaybetmesine ardından başlayan kur krizi yazılı basında kağıt temininde kriz yarattı.
Bu durum yerel gazetelerin bayramda 3 gün ara vermesine neden oldu. Eskişehir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Yılmaz Karaca konuya ilişkin olarak, "Dolar kuru nedeniyle artık kağıt fiyatlarında sanki altın alıyormuşsun gibi hemen hesap makinasına başvurulmaya başlandı. Şu anda Anadolu basını gerçekten bitmek üzere. Basın İlan Kurumu’nun asgari kadroyu altı kişiye indirmesi Anadolu basınına merhem olmadı, olmaz da zaten. Bu nedenle son bir yılda girdi fiyatlarımız yüzde 150 arttı" dedi.
"Kağıt bulmak çok zor"
Aydınlık'tan Ercan Küçük'e konuşan Nuri Kolaylı (Bursa Gazeteciler Cemiyeti Başkanı, Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Başkanı, Basın İlan Kurumu Genel Kurul Üyesi): Doların artışı gazeteleri çok zor duruma soktu. Aydınlık’ın üç gün çıkmaması üzücü. Bayramda birçok yerel gazete de çıkmadı. Biz Basın İlan Kurumu’nda Anadolu gazete sahiplerini temsil ediyoruz. Gazeteler için asgari kadro sayısını yedi kişiden altı kişiye indirdik. Anadolu’daki gazeteler zor durumda. Dolar artışı nedeniyle bayramdan sonra çok daha zorlaşacak. Kağıt bulmak çok zor. Kağıtçılar kağıt vermiyor. Bir belirsizlik var ortada. Bayramdan sonra arkadaşlarla tekrar görüşüp neler yapacağımızı değerlendireceğiz. Bursa’da şu anda eldeki stok kullanılıyor. Stoklar bittikten sonra sıkıntı daha bariz şekilde ortaya çıkacak. Kağıt ithal edilmeye başlayınca fiyat, iki misli artmış olarak gelecek.
Yılmaz Karaca (Türkiye Gazeteciler Federasyonu ve Eskişehir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı): Aydınlık’ın yaptığını biz tüm Anadolu’da yaptık. Dolar kuru nedeniyle artık kağıt fiyatlarında sanki altın alıyormuşsun gibi hemen hesap makinasına başvurulmaya başlandı. Ben bunu kağıt tüccarlarının bir fırsatçılığı olarak görüyorum. Mesela öğleden önce kağıt siparişi veriyoruz, 100 TL diyor. Öğleden sonra parasını çıkartıyorsun. “Döviz kuru değişti 110 lira oldu” gibi olaylarla karşılaşıyoruz. Şu anda Anadolu basını gerçekten bitmek üzere. Basın İlan Kurumu’nun asgari kadroyu altı kişiye indirmesi Anadolu basınına merhem olmadı, olmaz da zaten. Bu nedenle son bir yılda girdi fiyatlarımız yüzde 150 arttı. İlan gelirleri yüzde 25 düştü. Anadolu basını şu anda oksijen çadırında. Basın İlan Kurumu yönetmeliğine göre bayram boyunca gazete çıkarmama hakkımız var. Anadolu’nun birçok illerinde bu uygulama yapıldı.
Kağıt resmen kara borsada
M. Ali Dim (Alanya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı): Şu anda kağıt resmen karaborsa durumda. Yüzde yüze varan farklar var fiyatlarda. Özellikle son bir ay içerisinde döviz kurundaki artışla tamamı ithal olan gazete kağıdının ton başına fiyatı yüzde 200’e kadar artış gösterdi. Şimdilik yüzde 40-50 arası sabitlenmiş bir fiyat görünüyor. Kağıt bulmakta zorluk çekiyoruz. Kağıt satıcısı ‘Şu anda elimizde kağıt yok ama gelecek’ diyor, fakat fiyat veremiyor. ‘Geldiği zaman fiyatı konuşuruz’ diyor. Kağıt bulamayan Anadolu gazeteleri de tirajlarını yarı yarıya düşürüyor. Bazılarıysa bayramda ara verdiler..”
İKİ SONUÇ VAR: İFLAS, İŞSİZLİK
Misket Dikmen (İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı, Basın İlan Kurumu Genel Kurul Üyesi): Bu Türk basınının çok önemli bir sorunu haline geldi. Döviz kurlarındaki ilk artışta büyük bir kaygıya düştük. Bizim sektörümüz dövize endeksli sektörlerden birisi. Kağıt, mürekkep, boya, herşey onun üzerinden gidiyor. Ben aynı zamanda Basın İlan Kurumu Genel Kurul üyesiyim. O günlerde toplantı vardı. Dengesiz döviz kuru artışının önemli bir sorun haline geleceğini, ancak iki sonucu olacağına değindim. O iki sonuç iflas ve işsizlik. Acilen buna topluca bir çözüm bulmak, geçici de olsa bir takım destekleyici çözümler üretmek gerektiğini belirttim. Zaten çok zor koşullarda varlığını sürdürüyor Anadolu basını. Dövizdeki yükseliş, matbaaların anında yüzde 300’lere varan zam talebiyle gelişti.
